Tác Động Kép Từ Căng Thẳng Biển Đỏ, Nhu Cầu Tăng Vọt Đến Giá Cước Và Năng Lực Vận Tải Biển 2025
Thứ sáu - 11/07/2025 14:25
Tác Động Kép Từ Căng Thẳng Biển Đỏ, Nhu Cầu Tăng Vọt Đến Giá Cước Và Năng Lực Vận Tải Biển 2025
Cập Nhật Thị Trường|13 thg 6, 2025
Phân tích chi tiết cách xung đột Biển Đỏ (khiến giá cước tăng 200%-400% & phí phụ trội) cung cầu vận tải tăng vọt đẩy áp lực lên giá cước và thiếu "slot" trên tuyến Á-Âu, Địa Trung Hải. Real Logistics chia sẻ chiến lược thực tiễn cho doanh nghiệp Việt.
MỤC LỤC
1. Biển Đỏ Hỗn Loạn: Tâm Điểm Gây Rối Loạn Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu
2. Giá Cước Tăng Đột Biến Và Tình Trạng Thiếu Hụt Năng Lực
3. Áp Lực Kép Từ Góc Độ Doanh Nghiệp Xuất Khẩu Việt Nam
4. Chiến Lược Thích Ứng Cùng Real Logistics
Thị trường vận tải biển toàn cầu đang đối mặt với những biến động chưa từng có, nơi các yếu tố địa chính trị phức tạp giao thoa với sự thay đổi trong mô hình nhu cầu. Sự kết hợp giữa căng thẳng leo thang tại Biển Đỏ và làn sóng nhu cầu vận tải đột biến đã tạo ra một áp lực kép, đẩy giá cước vận chuyển lên đỉnh và gây thiếu hụt nghiêm trọng về năng lực tàu, đặc biệt ảnh hưởng đến các doanh nghiệp xuất khẩu đi Trung Đông, EU và Mỹ. Real Logistics xin đưa ra phân tích chuyên sâu về bức tranh toàn cảnh này.
1. Biển Đỏ Hỗn Loạn: Tâm Điểm Gây Rối Loạn Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu
Từ cuối năm 2023 và kéo dài sang năm 2025, các cuộc tấn công liên tiếp của phiến quân Houthi nhắm vào các tàu thương mại trên Biển Đỏ đã biến eo biển Bab al-Mandab – cửa ngõ chiến lược vào Kênh đào Suez – thành một khu vực rủi ro cao.
Sự bất ổn địa chính trị tại Trung Đông, đặc biệt là các diễn biến xoay quanh xung đột Israel-Iran gần đây, đang tạo ra một lớp rủi ro phức tạp hơn cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Mặc dù căng thẳng chính ở Biển Đỏ hiện vẫn xuất phát từ các cuộc tấn công của lực lượng Houthi (được Iran hậu thuẫn), nhưng bất kỳ sự leo thang nào giữa các cường quốc khu vực đều có khả năng mở rộng vùng ảnh hưởng ra các tuyến hàng hải trọng yếu khác như Vịnh Ba Tư và Eo biển Hormuz, vốn là hành lang năng lượng huyết mạch của thế giới. Điều này không chỉ đẩy cao phí bảo hiểm rủi ro mà còn làm tăng độ bất ổn cho các hãng tàu, góp phần vào quyết định chuyển hướng và thắt chặt năng lực vận tải trên phạm vi rộng hơn.
• Chuyển hướng tuyến đường bắt buộc: Để đảm bảo an toàn cho tàu và thủy thủ đoàn, đa số các hãng tàu lớn trên thế giới như Maersk, Hapag-Lloyd, MSC, CMA CGM đã đồng loạt quyết định chuyển hướng các tàu từ tuyến Kênh đào Suez sang tuyến đường dài hơn vòng qua Mũi Hảo Vọng (Nam Phi). Thông tin này được xác nhận rộng rãi bởi các hãng tin quốc tế và các chuyên trang hàng hải.
• Tăng vọt chi phí vận hành: Tuyến đường vòng này dài thêm khoảng 7.000 - 11.000 hải lý, kéo dài thời gian hành trình thêm 10-15 ngày (thậm chí 14-25 ngày cho một số tuyến Á-Âu). Theo ước tính của nhiều nhà phân tích thị trường, điều này làm tăng đáng kể chi phí nhiên liệu, khoảng 300.000 USD cho một chuyến đi hoặc 1 triệu USD cho chuyến khứ hồi Á-Âu của một tàu lớn.
• Kênh đào Suez mất lưu lượng nghiêm trọng: Hậu quả trực tiếp là lưu lượng tàu container qua Kênh đào Suez sụt giảm nghiêm trọng. Dữ liệu tháng 5/2025 cho thấy số lượt tàu container qua Suez giảm xuống dưới 100 lần, đánh dấu mức thấp nhất kể từ tháng 7/2024. Trong khi đó, Kênh đào Panama lại ghi nhận lưu lượng tăng kỷ lục trong 5 tháng đầu năm 2025 (hơn 1.200 lượt tàu, tăng 10.2% so với 2024), theo báo cáo của Alphaliner.
Nỗ lực và Thách thức trong việc giảm căng thẳng:
• Liên minh hải quân: Các quốc gia phương Tây, dẫn đầu bởi Mỹ, đã thành lập các liên minh hải quân (như Operation Prosperity Guardian) để bảo vệ các tàu qua Biển Đỏ, nhưng các cuộc tấn công vẫn tiếp diễn.
• Giảm phí của Suez Canal Authority (SCA): SCA đã đưa ra chính sách giảm 15% phí quá cảnh cho một số loại tàu từ ngày 15/5/2025 để khuyến khích các hãng quay trở lại. Tuy nhiên, các hãng tàu vẫn ưu tiên sự an toàn và ổn định, và việc giảm phí này chưa đủ để đảo ngược xu hướng chuyển hướng.
2. Giá Cước Tăng Đột Biến Và Tình Trạng Thiếu Hụt Năng Lực
Căng thẳng Biển Đỏ đã châm ngòi cho một làn sóng tăng giá cước và thiếu hụt năng lực vận tải toàn cầu:
• Giá cước tăng vọt từ 200% - 400%: Giá cước vận chuyển container đã tăng hơn gấp đôi trên nhiều tuyến, đặc biệt là các tuyến Á-Âu và đi Địa Trung Hải, với một số nguồn tin ghi nhận mức tăng có thể lên tới 200% - 400%. Chẳng hạn, chi phí vận chuyển từ Thượng Hải đến Genoa (Ý) đã tăng khoảng 350%. Các hãng tàu lớn như Hapag-Lloyd cũng đã điều chỉnh tăng dự báo lợi nhuận, một phần do việc giá cước leo thang này. Nguồn: Freightos Baltic Index (FBX), Shanghai Containerized Freight Index (SCFI), Xeneta
• Phụ phí và phí bảo hiểm: Các hãng tàu đã áp dụng thêm nhiều loại phụ phí (như phụ phí rủi ro chiến tranh, phụ phí khẩn cấp) và phí bảo hiểm hàng hóa cũng tăng cao đáng kể do rủi ro lớn hơn trong khu vực.
• Thiếu hụt năng lực trầm trọng: Thời gian hành trình kéo dài do vòng tuyến qua Mũi Hảo Vọng đồng nghĩa với việc số lượng tàu sẵn có trong mạng lưới bị giảm. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt năng lực vận chuyển và đẩy giá cước lên cao hơn nữa, buộc các hãng tàu phải điều chỉnh lịch trình, gây chậm trễ hàng hóa.
• Tác động đến lạm phát toàn cầu: Theo ước tính từ JPMorgan Research, những gián đoạn này có thể làm tăng lạm phát hàng hóa cốt lõi toàn cầu thêm 0.7 điểm phần trăm và lạm phát tổng thể thêm 0.3 điểm phần trăm trong nửa đầu năm 2024.
3. Áp Lực Kép Từ Góc Độ Doanh Nghiệp Xuất Khẩu Việt Nam
Tình hình toàn cầu đang tác động trực tiếp và nặng nề đến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam, theo ghi nhận từ các hiệp hội và doanh nghiệp trong nước:
• Xác nhận tăng giá cước và GRI: Từ đầu tháng 6/2025, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam (điển hình trong ngành cá tra, may mặc) đã trực tiếp báo cáo về việc giá cước tàu biển tăng vọt và "khó tìm slot" trên các tuyến đi Mỹ, EU, Địa Trung Hải, Ấn Độ và Trung Đông.
o Cụ thể, giá cước tuyến đi Mỹ đã vượt mức 3.000 USD/container TEU, so với mức hơn 2.000 USD trước đây.
o Tuyến EU, mặc dù có giảm nhẹ so với tháng 6, vẫn ở mức 1.800 USD/container TEU.
o "Làn sóng GRI" (General Rate Increase) từ các hãng tàu đã có hiệu lực, đẩy giá lên cao.
• Thách thức "Khó tìm slot": Tình trạng thiếu vị trí trống trên tàu đang gây áp lực lớn hơn cả giá cước. Đại diện doanh nghiệp chia sẻ, "cứ đầu tháng thì đã kín chỗ tới giữa tháng, rồi giữa tháng muốn đặt tàu thì đã kín tới cuối tháng. Nếu công ty nào có kế hoạch đặt hàng cụ thể và đặt trước hơn 2 tuần thì may ra vẫn còn chỗ để vận chuyển."
• Nhu cầu đẩy hàng trước thuế quan: Áp lực từ thời hạn tạm hoãn áp thuế đối ứng 90 ngày của Mỹ (áp dụng cho hơn 75 quốc gia, trong đó có Việt Nam) đã khiến các doanh nghiệp tăng cường đẩy mạnh giao hàng. Nhu cầu vận chuyển tăng đột biến này, đặc biệt từ các ngành như thủy sản, may mặc, đã làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu slot và đẩy giá cước leo thang.
• Trung Quốc gom tàu: Thực trạng các doanh nghiệp Trung Quốc đang tăng cường gom tàu để kịp các đơn hàng xuất khẩu đi Mỹ và EU cũng góp phần làm giảm đáng kể các vị trí trống và năng lực cho các đơn hàng từ Việt Nam.
Nguồn tin: reallogistics.vn
Related news
